Działania profilaktyczne i wychowawcze szkoły dotyczące realizacji "Programu zapobiegania niedostosowaniu społecznemu i przestępczości wśród dzieci i młodzieży"
W związku z realizacją ,, Programu zapobiegania niedostosowaniu społecznemu i przestępczości wśród dzieci i młodzieży”, przedstawiamy Państwu informację dotyczącą działań profilaktycznych i wychowawczych w szkołach, podejmowanych wobec dzieci, młodzieży oraz rodziców opartych na podstawie poniższych aktów prawnych:
1. Ustawa z dnia 26 października 1982r o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U.z 2002r Nr 11, poz.109, nr 58, poz 542 z póź. zm.)
W dążeniu do przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich i stwarzania warunków powrotu do normalnego życia nieletnim, którzy popadli bądź w konflikt z prawem, bądź z zasadami współżycia społecznego oraz w dążeniu do umacniania funkcji opiekuńczo- wychowawczej i poczucia odpowiedzialności rodzin za wychowanie nieletnich na świadomych swych obowiązków członków społeczeństwa, stanowi się co następuje:
Art. 1 § 1. Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:
1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18.
2) postępowanie w sprawach o czyny karalne- w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17.
3) wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych- w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niz do ukończenia przez te osoby lat 21.
Art. 2. Przewidziane w ustawie działania podejmuje się w wypadkach, gdy nieletni wykazuje przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.
Art. 3. § 1. W sprawie nieletniego należy kierować się przede wszystkim jego dobrem, dążąc do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu nieletniego oraz zmierzając w miarę potrzeby do prawidłowego spełniania przez rodziców lub opiekuna ich obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy tym interes społeczny.
§2. W postępowaniu z nieletnim bierze się pod uwagę osobowość nieletniego, a w szczególności wiek, stan zdrowia, stopień rozwoju psychicznego i fizycznego, cechy charakteru, a także zachowanie oraz przyczyny i stopień demoralizacji, charakter środowiska oraz warunki wychowania nieletniego.
Art.4§1. Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności naruszanie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, szkoły, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu.
§2. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu czynu karalnego przez nieletniego, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję.
§3. Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które z związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym sąd rodzinny lub Policję oraz przedsięwziąć czynności nie cierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.
Art. 5. Wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym.
Art. 6. Wobec nieletnich sąd rodzinny może:
1) udzielić upomnienia
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym, szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia,
3) ustanowić dozór odpowiedzialny rodzica lub opiekuna,
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, osoby godnej zaufania- udzielających poręczenia za nieletniego,
5) zastosować nadzór kuratora,
6) skierować do ośrodka kuratorskiego lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym
7) orzec umieszczenie w rodzinie zastępczej lub odpowiedniej placówce opiekńczo- wychowawczej albo ośrodku szkolno- wychowawczym,
8) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym,
9) zastosować inne środki zastrzeżone w tej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Art. 7.§ 1.Sąd rodzinny może:
1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego , a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno- pedagogiczną lub inną specjalistyczną oraz lekarzem lub zakładem leczniczym.
2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub części szkody wyrządzonej przez nieletniego.
Art. 8.§ 1. W wypadku, kiedy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1,500zł.
Art. 15. Sprawy nieletnich należą do właściwości sądu rodzinnego, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej.
Art. 23.§ 2. O wszczęciu i ukończeniu postępowania w sprawie nieletniego można zawiadomić szkołę, do której nieletni uczęszcza, odpowiednią instytucję państwową, społeczną, jednostkę samorządową, w szczególności powiatowe centrum pomocy rodzinie.
Art. 24.§.1. W celu ustalenia danych dotyczących nieletniego i jego środowiska, a w szczególności dotyczących zachowania się i warunków wychowawczych nieletniego, sytuacji bytowej rodziny, przebiegu nauki nieletniego i sposobu spędzania wolnego czasu, jego kontaktów środowiskowych, stosunku do niego rodziców lub opiekunów, podejmowanych oddziaływań wychowawczych, stanu zdrowia i znanych środowisku uzależnień nieletniego, zleca się przeprowadzenie wywiadu środowiskowego kuratorowi sądowemu lub w wyjątkowych wypadkach także: przedstawicielom organizacji społecznych, do których zadań statutowych należy oddziaływanie wychowawcze na nieletnich, jednostkom Policji, pracownikom pedagogicznym rodzinnych ośrodków diagnostyczno- konsultacyjnych.
Art.30. § 1. W postępowaniu w sprawie nieletniego stronami są;
1) nieletni
2) rodzice lub opiekun nieletniego
3) prokurator
§ 5. Na rozprawę lub posiedzenie sąd może wezwać także kuratora, przedstawiciela schroniska dla nieletnich, zakładu poprawczego, ośrodka szkolno- wychowawczego, placówki opiekuńczo- wychowawczej, ponadto również inne osoby a w szczególności przedstawiciela szkoły, do której nieletni uczęszcza.
Art. 39. Przesłuchanie nieletniego może być dokonane przez Policję, odbywa się w obecności rodziców lub opiekuna albo obrońcy, a jeżeli zapewnienie ich obecności byłoby niemożliwe, należy wezwać nauczyciela lub przedstawiciela organizacji społecznej
Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi( Dz. u. z 2002r.Nr 147, poz.1231, Nr 167, poz.1372 z późn. zm.)
Uznając życie obywateli w trzeźwości za niezbędny warunek moralnego i materialnego dobra Narodu, stanowi się, co następuje:
Art. 2 1. Zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, w szczególności:
1) tworzenie warunków sprzyjających realizacji potrzeb, których zaspokajanie motywuje powstrzymywanie się od spożywania alkoholu,
2) działalność wychowawczą i informacyjną,
3) ograniczanie dostępności alkoholu,
4) zapobieganie negatywnym następstwom nadużywana i alkoholu i ich usuwanie.
Art. 4 1.1. Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania te obejmują:
1) zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,
2) udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie,
3) prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży.
Art. 5. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania uwzględnia problem trzeźwości i abstynencji wśród celów wychowania oraz zapewnia w programach nauczania wiedzę o szkodliwości alkoholizmu dla jednostki oraz w życiu rodzinnym i społecznym.
Art. 6. Minister właściwy do spraw zdrowia oraz minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, a także minister właściwy do spraw oświaty i wychowania zapewniają kształcenie niezbędnej liczby specjalistów z zakresu działalności profilaktycznej i leczniczej oraz podejmowanie badań nad alkoholem i związanymi z nim problemami.
Art. 13.1. Zabrania się reklamy i promocji na obszarze kraju napojów alkoholowych, z wyjątkiem piwa, którego reklama i promocja jest dozwolona, pod warunkiem, iż nie jest kierowana do małoletnich lub prowadzona poprzez budowanie kojarzeń z :
1) atrakcyjnością seksualną,
2) relaksem lub wypoczynkiem,
3) sportem,
4) nauką, pracą lub sukcesem zawodowym,
5) zdrowiem lub sukcesem życiowym.
2. Reklama i promocja piwa, o której mowa w ust. 1, nie może być prowadzona:
1) w telewizji, radiu, kinie i teatrze między godziną 6.00 a 23.00,
2) na kasetach wideo i innych nośnikach,
3) w prasie młodzieżowej i dziecięcej,
4) na okładkach dzienników i czasopism,
5) na słupach, tablicach oraz innych stałych i ruchomych powierzchniach wykorzystywanych do reklamy,
6) przy udziale małoletnich.
Art. 14. 1. Zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych:
1) na terenie szkół oraz innych zakładów i placówek oświatowo- wychowawczych, opiekuńczych i domów studenckich.
Art. 15. 1. Zabrania się sprzedaży i podawania napojów alkoholowych:
2) osobom do lat 18
2. W przypadku wątpliwości co do pełnoletności nabywcy sprzedający lub posiadający napoje alkoholowe uprawniony jest do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek nabywcy.
Powyższa ustawa zapewnia gminom odrębne, dodatkowe środki finansowe na profilaktykę i przeciwdziałanie alkoholizmowi, przeznaczając na ten cel 1% podatku akcyzowego od wyrobów alkoholowych.
Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych( Dz.U. Nr 10, poz. 55 z póź zm.)
W celu przeciwdziałania uzależnieniu od używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ochrony zdrowia przed jego następstwami stanowi się, co następuje:
Art. 3. Ochrona zdrowia przed następstwami używania tytoniu realizowana jest przez kształtowanie polityki zdrowotnej, ekonomicznej i społecznej, do której należy:
1) ochrona prawa niepalących do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego,
2) promocja zdrowia przez propagowanie stylu życia wolnego od nałogu palenia papierosów i używania wyrobów tytoniowych,
4) informowanie o szkodliwości palenia tytoniu i zawartości substancji szkodliwych na opakowaniach wyrobów tytoniowych i reklamach.
Art. 5. 1. Zabrania się palenia wyrobów tytoniowych poza wyraźnie wyodrębnionymi miejscami:
2) w szkołach i placówkach oświatowo- wychowawczych
Art. 6 1. Zabrania się sprzedaży wyrobów tytoniowych osobom do lat 18.
2. Zabrania się sprzedaży wyrobów tytoniowych w ...szkołach i placówkach oświatowo- wychowawczych oraz na terenie obiektów sportowo- rekreacyjnych
4. Zabrania się sprzedaży papierosów w opakowaniach zawierających mniej niż dwadzieścia sztuk oraz luzem bez opakowania..
Art. 8. Zabrania się reklamowania i promocji wyrobów tytoniowych, rekwizytów tytoniowych i produktów imitujących wyroby lub rekwizyty tytoniowe oraz symboli związanych z używaniem tytoniu w telewizji, radiu, kinach, prasie dziecięcej i młodzieżowej, zakładach opieki zdrowotnej, placówkach kulturalno- oświatowych, szkołach wyższych i obiektach sportowo- rekreacyjnych.
Oprócz przedstawionych aktów prawnych, istotnych dla wychowawczej, profilaktycznej, zapobiegawczej i informacyjnej roli szkoły, bardzo ważnym dokumentem są Procedury postępowania nauczycieli i innych pracowników szkoły wobec uczniów przejawiających negatywne zachowania.
Dokument ten zawiera także metody współpracy szkoły z Policją w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży przestępczością i demoralizacją, w szczególności narkomanią i alkoholizmem.
Określa także zadania nauczycieli i rodziców wobec niepokojących lub negatywnych zachowań dzieci takich jak:
1. Niszczenie i dewastacja mienia szkolnego,
2. Stosownie agresji i przemocy fizycznej,
3. Stosowanie przemocy i agresji psychicznej,
4. Dokonywanie kradzieży,
5.Nieobecność uczniów na zajęciach lekcyjnych, nie realizowanie obowiązku szkolnego (wagary),
6. Przestępczość nieletnich ( wykroczenia, demoralizacja, popełnienie czynu karalnego),
7.Używanie nikotyny, alkoholu, narkotyków oraz innych substancji zmieniających świadomość przez uczniów na terenie szkoły i poza nią.
Wszystkie te dokumenty nakładają na szkołę obowiązek zapobiegania przed zgubnymi skutkami uzależnień i demoralizacji jakim mogą ulec dzieci i młodzież. Stanowią też jednocześnie narzędzia dla szkoły w zwalczaniu tych zachowań i możliwość podejmowania odpowiednich oddziaływań zarówno na dzieci jak i ich rodziców.
Rodzice winni pamiętać, że to oni ponoszą największą odpowiedzialność za wychowanie swoich dzieci, szkoła tylko ich zadania stara się wspierać jak najlepiej.
.png)
.jpg)
